Solaris’e Ne Oldu?

Solaris, Sun Microsystems tarafından geliştirilen ve UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. Özellikle SPARC ve x86 mimarilerinde çalışan sunucular ve iş istasyonları için tasarlanmıştır. Scalability (ölçeklenebilirlik), DTrace, ZFS ve Time Slider gibi yenilikçi özellikleriyle tanınır. 1993 yılında SunOS’un halefi olarak ortaya çıkan Solaris, 2010 yılında Oracle’ın Sun Microsystems’i satın almasıyla Oracle Solaris adını aldı.

Solaris’in Tarihçesi

Başlangıç: SunOS ve Solaris’in Doğuşu (1983-1992)

Sun Microsystems, 1983 yılında UNIX BSD tabanlı SunOS işletim sistemini piyasaya sürdü. SunOS, UNIX’in System V işlevleriyle geliştirilerek daha güçlü bir yapıya kavuştu. 1992 yılında SunOS 5.0, yani Solaris 2 olarak adlandırılan System V tabanlı bir sürüm yayınlandı. Geriye dönük uyumluluk için önceki sürümler Solaris 1 olarak anıldı. Bu dönemde Solaris, SPARC sistemlerdeki yüksek performansı ve güvenilirliğiyle dikkat çekti.

Yenilikçi Yıllar (1993-2005)

Solaris, 1993’te SunOS’un yerini alarak Sun Microsystems’in ana işletim sistemi oldu. x86 platformuna da taşınarak daha geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etti. DTrace (dinamik izleme aracı), ZFS (dosya sistemi) ve Time Slider gibi özellikler, Solaris’i özellikle kurumsal ortamlar için popüler hale getirdi. 2005 yılında Sun, Solaris’in çoğunu CDDL lisansı altında açık kaynak olarak yayınladı ve OpenSolaris projesini başlattı. Bu, geliştirici ve kullanıcı topluluğunu büyütmeyi amaçlayan bir hamleydi.

Oracle Dönemi (2010-Günümüz)

2010 yılında Oracle, Sun Microsystems’i satın aldı ve Solaris, Oracle Solaris olarak yeniden adlandırıldı. Ancak bu dönemde OpenSolaris projesi durduruldu ve Solaris 11’in kaynak kodu 2010 sonrası büyük ölçüde kapalı hale getirildi. Solaris, resmi olarak UNIX standartlarına uygun bir sistem olarak kalmaya devam etti (2019’a kadar Single UNIX Specification uyumluluğu korundu). Ancak 2017’de Oracle, Solaris geliştirme ekiplerinin çoğunu işten çıkardı, bu da sistemin geleceği hakkında soru işaretleri yarattı.

Solaris’e Ne Oldu?

Solaris, bir zamanlar kurumsal dünyada güçlü bir oyuncu olmasına rağmen, Oracle’ın 2017’deki işten çıkarmaları ve geliştirme süreçlerini yavaşlatmasıyla önemini yitirdi. OpenSolaris’in durdurulması ve kaynak kodunun kapatılması, topluluk desteğini azalttı. OpenSolaris’in mirası, Illumos gibi çatallanmış projelerle devam etse de, Oracle Solaris artık daha çok Oracle’ın kendi donanım ve yazılım ekosistemine odaklanmış, niş bir işletim sistemi haline geldi. Günümüzde, Solaris’in yeni sürümleri (örneğin Solaris 11.4 SRU83, Temmuz 2025) hâlâ yayınlansa da, sistemin popülerliği ve yaygınlığı geçmişle kıyaslanamayacak kadar azaldı.

Solaris’in Azalan Popülerliği

• Rekabet: Linux ve Windows Server gibi alternatiflerin yükselişi, Solaris’in pazar payını eritti.
• Açık Kaynak Eksikliği: OpenSolaris’in durdurulması, topluluk desteğini azalttı ve geliştiricileri diğer platformlara yöneltti.
• Oracle’ın Stratejisi: Oracle, Solaris’i kendi donanım ve bulut çözümleriyle sınırlı tutarak genel kullanım için cazibesini azalttı.

Solaris’in Mirası

Solaris, ZFS ve DTrace gibi teknolojilerle IT dünyasında önemli izler bıraktı. Bu özellikler, Illumos tabanlı sistemler ve hatta diğer UNIX türevleri aracılığıyla hâlâ kullanılıyor. Ancak Solaris’in kendisi, artık büyük ölçüde Oracle’ın kurumsal müşterilerine hizmet veren bir sistem olarak varlığını sürdürüyor.

Sonuç

Solaris, UNIX tabanlı işletim sistemlerinin altın çağında yenilikçi ve güçlü bir seçenekti. Ancak açık kaynak hareketinin yükselişi, Linux’un hakimiyeti ve Oracle’ın stratejik kararları, Solaris’in etkisini azalttı. Günümüzde, Solaris nostaljik bir miras olarak hatırlanırken, Illumos gibi projeler onun ruhunu yaşatmaya devam ediyor.