Kripto paraların en çok tartışılan yönlerinden biri gizlilik. Bitcoin ilk çıktığında “anonim” olduğu düşünülüyordu, ancak zamanla işlemlerin blokzincir üzerinden izlenebilir olduğu anlaşıldı. İşte Zcash (ZEC) bu noktada devreye giriyor: kullanıcı gizliliğini merkezine alan bir gizlilik odaklı kripto para birimi.
🧠 Zcash’in Ortaya Çıkışı
Zcash, 2016 yılında Zooko Wilcox-O’Hearn liderliğindeki Electric Coin Company (ECC) tarafından geliştirildi.
Proje, Bitcoin kod tabanı üzerine inşa edildi; yani temel mantık aynı, fakat gizlilik açısından tamamen farklı.
Zcash’in ana hedefi:
👉 Herkese açık, denetlenebilir bir blokzincir sunarken aynı zamanda kullanıcıların kimlik ve işlem bilgilerini gizli tutmak.
🔒 Zcash Nasıl Çalışır?
Zcash iki tür adres kullanır:
- t-adresleri (transparent): Bitcoin benzeri, herkesin görebildiği şeffaf adreslerdir.
- z-adresleri (shielded): Gizlilik korumalı, yani işlem tutarları ve tarafları gizli olan adreslerdir.
Bu gizlilik, zero-knowledge proof (sıfır bilgi ispatı) teknolojisi sayesinde sağlanır. Daha spesifik olarak zk-SNARKs adı verilen bir kriptografik yöntem kullanılır.
Bu teknoloji, bir işlemin geçerli olduğunu kanıtlamayı mümkün kılar, ama detaylarını (kim, ne kadar, kime) açıklamak zorunda kalmazsınız.
💰 ZEC Token Nedir?
Zcash’in yerel para birimi ZEC’dir. Bitcoin gibi toplam arzı 21 milyon ile sınırlıdır.
Kullanım alanları:
- Gizli ödemeler yapmak
- DeFi veya borsa işlemlerinde teminat olarak kullanmak
- Gizlilik odaklı işlemleri destekleyen cüzdan ve platformlarda ödeme yapmak
Zcash madenciliği de yapılabilir ve Proof of Work (PoW) algoritmasını kullanır. Ancak son yıllarda Proof of Stake’e geçiş planları tartışılmaktadır.
⚙️ Teknik Özellikler
- Konsensüs: Proof of Work (Equihash algoritması)
- Blok süresi: Yaklaşık 75 saniye
- Toplam arz: 21 milyon ZEC
- Kuruculara ödül (founders’ reward): İlk yıllarda madencilik ödüllerinin bir kısmı geliştirici fonuna ayrılmıştı
🧩 Zcash ve Rakipleri
Zcash genellikle şu iki projeyle karşılaştırılır:
- Monero (XMR): Varsayılan olarak gizlilik sunar; ancak daha az seçeneğe sahiptir.
- Dash: Gizlilik modunu isteğe bağlı sunar; ancak teknik olarak Zcash kadar güçlü değildir.
Zcash’in farkı, gizliliği kullanıcıya seçenek olarak sunmasıdır. Yani isteyen şeffaf, isteyen gizli işlem yapabilir.
🔮 Zcash’in Geleceği
Zcash ekibi, zk-SNARK teknolojisini geliştirerek mobil uyumlu, ölçeklenebilir hale getirmeye çalışıyor.
Ayrıca topluluk, Zcash’in PoS modeline geçmesi ve Zashi adlı yeni cüzdanın çıkışıyla ilgileniyor.
Gizlilik tartışmaları regülasyon tarafında zaman zaman baskı yaratsa da, Zcash “gizlilik bir insan hakkıdır” mottosuyla ilerliyor.
Bir yanıt yazın