Defi nedir?

Geleneksel finans sistemleri yıllardır bankalar, aracı kurumlar ve merkezi otoriteler üzerinden çalışıyor. Ama artık bu düzen sarsılıyor. DeFi — yani “Decentralized Finance” (Merkeziyetsiz Finans) — bu devrimin tam merkezinde.

DeFi Ne Anlama Geliyor?

DeFi, blokzincir teknolojisini kullanarak finansal işlemleri aracıya ihtiyaç duymadan yapmamıza olanak tanır. Banka yok. Aracı kurum yok. Onaylayan memur yok. Sadece kodla çalışan akıllı kontratlar (smart contracts) ve topluluk tarafından yönetilen protokoller var.

DeFi ile Neler Yapılabilir?

• Borç Al / Borç Ver: Aave, Compound gibi platformlar üzerinden kripto teminat göstererek borç alabilir veya faiz geliri için borç verebilirsiniz.
• Takas / Alım Satım: Uniswap, SushiSwap gibi merkeziyetsiz borsalar (DEX) ile cüzdanınızı bağlayarak kripto alım-satımı yapabilirsiniz.
• Staking ve Getiri: Varlıklarınızı protokollere kilitleyerek yıllık getiri (APY) elde edebilirsiniz.
• Sigorta, Tahmin Piyasaları, Oyun: DeFi sadece finansla sınırlı değil; sigorta, bahis, oyun ekonomileri bile artık bu yapı üzerine kuruluyor.

DeFi’nin Avantajları

• Herkes katılabilir: Sadece bir kripto cüzdan yeterli.
• Açık ve şeffaf: Tüm işlemler zincir üzerinde görülebilir.
• Kısıtlama yok: Kredi skoru veya kimlik sorulmaz.

DeFi’nin Riskleri

• Akıllı kontrat açıkları: Kodda hata varsa, fonlar çalınabilir.
• Likidite riski: Protokole kilitlediğiniz fonları her zaman geri çekemeyebilirsiniz.
• Volatilite: Kripto varlıkların değeri hızla değişebilir.

Sonuç

DeFi, paranın interneti olabilir. Ama bu sistem hâlâ gelişim aşamasında ve dikkatli kullanmak gerekir. Riskler kadar fırsatlar da büyük. Finansal sistemlerin geleceği belki de artık merkezsiz.