Ethereum, merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosisteminin kalbi olmaya devam etse de, yüksek işlem ücretleri ve ağ yoğunluğu geliştiricileri ve kullanıcıları alternatif katman-1 çözümlere yönlendirdi. Peki, Solana, Avalanche (AVAX) ve Cardano (ADA) gibi zincirlerde de Aave gibi protokoller çalışıyor mu? DeFi bu zincirlerde gerçekten mümkün mü? Gelin birlikte bakalım.
Avalanche (AVAX): Ethereum Uyumlu ve DeFi Dostu
Avalanche, Ethereum Sanal Makinesi (EVM) uyumluluğu sayesinde Aave gibi popüler DeFi protokollerini doğrudan çalıştırabiliyor. Aave v3, Avalanche ağına resmi olarak entegre edilmiş durumda. Bu sayede kullanıcılar AVAX, USDC, WETH gibi varlıkları teminat göstererek borç alıp verebiliyor.
Bunun dışında Trader Joe, Benqi ve Pangolin gibi Avalanche’a özgü projeler de oldukça aktif. Avalanche, hem düşük işlem ücretleri hem de hızlı işlem onayı ile Ethereum’un DeFi yeteneklerini daha erişilebilir hale getiriyor.
Solana (SOL): Hızlı ama Farklı Bir Mimaride
Solana, yüksek işlem kapasitesi ve düşük ücretleriyle dikkat çekiyor. Ancak EVM uyumlu değil, yani Ethereum tabanlı protokollerin doğrudan taşınması mümkün değil. Bu da Aave gibi uygulamaların Solana üzerinde yer almamasının temel nedeni.
Yine de Solana üzerinde DeFi hayat bulmuş durumda. Öne çıkan projelerden bazıları:
- Marinade Finance – SOL staking protokolü
- Jupiter – Likidite yönlendirici ve DEX toplayıcı
- Mango Markets – merkeziyetsiz türev ve borç verme platformu
- Drift Protocol – perpetual futures işlemleri sunan bir DEX
Bu ekosistem, Ethereum’dan farklı olarak Rust dilinde yazıldığı için geliştirici tabanı ve kullanıcı kitlesi ayrışmış durumda.
Cardano (ADA): Potansiyel Var, Ama Yolun Başında
Cardano, yıllardır güçlü bir topluluk ve akademik yaklaşımla gelişimini sürdürüyor. Ancak DeFi açısından henüz çok olgun bir noktada değil. Aave gibi büyük protokoller henüz Cardano’ya entegre olmadı.
Bunun en büyük nedeni, Cardano’nun akıllı sözleşme altyapısı olan Plutus’un benzersizliği ve EVM uyumsuzluğudur. Bu durum, Ethereum’daki uygulamaların taşınmasını zorlaştırıyor.
Yine de Cardano’da bazı DeFi projeleri gelişmeye başladı:
- Minswap ve SundaeSwap – Cardano’nun ilk DEX’leri
- Liqwid Finance – borç verme ve alma protokolü
- Indigo Protocol – sentetik varlıklar oluşturma
Ancak hacim ve kullanıcı sayısı açısından hala Ethereum ve Avalanche’ın gerisinde.
Sonuç: Ethereum Dışında DeFi Mümkün mü?
Evet, ama zincir seçiminin doğrudan etkileri var:
- Ethereum: En fazla proje, en geniş likidite, ancak yüksek işlem maliyeti
- Avalanche: EVM uyumlu, Aave dahil birçok proje hazır
- Solana: Yüksek performanslı, ama farklı mimaride; kendi özgün DeFi projeleri var
- Cardano: Gelişim aşamasında, potansiyeli var ama Aave gibi büyük projeler henüz yok
Yeni başlayanlar için Avalanche, Ethereum’a benzerliği sayesinde daha kolay adapte olunabilecek bir alternatif. Solana ise yüksek performans isteyenler için cazip. Cardano ise uzun vadeli yatırım ve gelişim beklentisiyle takip edilmesi gereken bir proje.
Bir yanıt yazın