Ethereum’un Merkeziyetsizlik Mücadelesi: 32 ETH Sorunu ve Çözüm Önerileri

Ethereum, blok zinciri dünyasında merkeziyetsizlik vizyonuyla öne çıkıyor. Ancak, ETH fiyatlarının artmasıyla birlikte, doğrulayıcı (validator) olmak için gereken 32 ETH miktarı bireysel kullanıcılar için erişilemez hale geliyor. Bu durum, ağın merkeziyetsiz yapısını tehdit ediyor. Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, bu sorunu ele almak için çeşitli öneriler sunarken, birleşik doğrulayıcı havuzları (pooled validators) geçici bir çözüm olarak dikkat çekiyor. Bu yazıda, konuyu derinlemesine inceleyelim.

32 ETH Bariyeri ve Merkeziyetsizlik Sorunu

Ethereum’un Proof-of-Stake (PoS) sisteminde bir doğrulayıcı düğüm (validator node) çalıştırmak için 32 ETH stake edilmesi gerekiyor. 2024 sonlarında ETH fiyatlarının yükselmesiyle, bu miktar yaklaşık 111.000 USD’ye ulaştı. Bu, bireysel kullanıcıların solo staking yapmasını zorlaştırıyor ve ağı büyük oyuncular ya da merkezi staking platformlarına bağımlı hale getiriyor. Merkeziyetsizlik, Ethereum’un temel ilkelerinden biri olduğu için bu durum ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Vitalik Buterin, bu sorunun farkında. Ekim 2024’te yaptığı bir öneride, doğrulayıcı olmak için gereken minimum ETH miktarını 32 ETH’den 1 ETH’ye düşürmeyi teklif etti. Bu, daha fazla bireyin ağ güvenliğine katkıda bulunmasını sağlayarak merkeziyetsizliği artırabilir. Ancak, bu değişiklik ağın performansını etkileyebilir; örneğin, daha fazla doğrulayıcı, ağın yavaşlamasına veya düğüm işletim maliyetlerinin artmasına yol açabilir. Buterin, bu sorunu çözmek için “tek yuvalı kesinlik” (single-slot finality) gibi yenilikçi çözümler öneriyor. Bu sistem, blok onay sürelerini 15 dakikadan 12 saniyeye kadar düşürebilir, böylece ağ verimliliği korunabilir.

Birleşik Doğrulayıcı Havuzları: Geçici Bir Çözüm

32 ETH gereksiniminin düşürülmesi henüz uygulanmamış bir öneri olduğu için, şu anda bireysel kullanıcılar için birleşik doğrulayıcı havuzları (pooled validators) popüler bir alternatif sunuyor. Bu sistem, birden fazla kullanıcının ETH’lerini bir araya getirerek ortak bir doğrulayıcı düğüm oluşturmasına olanak tanıyor. Bu, bireylerin daha küçük miktarlarda ETH ile staking yapabilmesini sağlıyor ve merkeziyetsizliği bir ölçüde koruyor.

Birleşik doğrulayıcı havuzlarını, Ethereum’un ölçeklendirme çözümü olan Layer 2 (L2) Lightning Network’e benzetebiliriz. Lightning Network, ana blok zincirinde işlem yükünü azaltmak için ödemeleri zincir dışı işlerken, birleşik havuzlar da bireylerin yüksek stake gereksinimlerini aşmasına yardımcı oluyor. Bu, tıpkı blok boyutunu artırmak yerine alternatif bir ölçeklendirme çözümü sunmaya benziyor. Ancak, bu havuzlar genellikle merkezi platformlar tarafından işletildiği için, tam anlamıyla merkeziyetsiz bir çözüm sunmuyor. Yine de, 32 ETH bariyerini düşürecek kalıcı çözümler devreye girene kadar etkili bir geçici yöntem olarak öne çıkıyor.

Buterin’in Diğer Önerileri

Buterin, 32 ETH sorununa ek olarak, merkeziyetsizliği artırmak için başka çözümler de öneriyor:

  • Korelasyonlu Doğrulayıcı Hatalarına Ceza: Büyük staking havuzlarının veya veri merkezlerinin aynı anda başarısız olması durumunda uygulanacak cezalar, merkezi yapıların ağ üzerindeki etkisini azaltabilir.
  • Kısmen Durumsuz Düğümler (Partially Stateless Nodes): Donanım gereksinimlerini düşürerek daha fazla kullanıcının doğrulayıcı düğüm çalıştırmasını kolaylaştırabilir.
  • Evde Staking Dostu Ethereum: Buterin, Ethereum’un bir “veri merkezi zinciri” haline gelmesini önlemek için evde staking yapmayı teşvik eden politikaları savunuyor.

Bu öneriler, Ethereum’un uzun vadeli vizyonunun merkeziyetsizlik üzerine kurulu olduğunu gösteriyor. Ancak, bu değişikliklerin uygulanması için kapsamlı testler ve topluluk onayı gerekiyor.

Sonuç

Ethereum’un 32 ETH doğrulayıcı gereksinimi, ETH fiyatlarının artmasıyla bireysel kullanıcılar için ciddi bir engel haline geldi. Vitalik Buterin’in 1 ETH’ye düşürme önerisi, merkeziyetsizliği artırmak için umut verici bir adım olsa da, bu değişikliklerin uygulanması zaman alacak. Bu süreçte, birleşik doğrulayıcı havuzları, bireylerin staking’e katılmasını sağlayarak geçici bir çözüm sunuyor. Tıpkı Lightning Network’ün ölçeklendirme sorununa getirdiği yenilik gibi, bu havuzlar da merkeziyetsizliği destekleyen pratik bir yaklaşım sunuyor. Ethereum topluluğu, bu tür yeniliklerle ağın temel ilkelerini korumaya devam ediyor.

Merkeziyetsizlik, Ethereum’un ruhunda var. Buterin ve ekibinin önerileri, bu ruhu canlı tutmak için atılmış cesur adımlar. Gelecekteki gelişmeleri merakla takip edeceğiz!

Comments

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir