2000’li yılların başında internet altyapısını halkla buluşturan İxir, “ücretsiz internet” vaadiyle yükseldi ancak ekonomik kriz ve stratejik hatalar yüzünden iki yıl kadar kısa bir ömrü oldu. Kurucusu Babür Özden, bu deneyimin ardından Superonline ve Silikon Vadisi’ne uzanan bir başarı hikâyesi yazdı.
1. İxir’in Kuruluşu ve Pazardaki Hızı
1999–2000 döneminde Türkiye’de ADSL ve geniş bant internet henüz lüks kabul edilirken, İxir “ücretsiz internet” yaklaşımıyla piyasaya hızlıca giriş yaptı. Agresif TV ve radyodan billboard reklamlarına kadar uzanan kampanyaları, o dönemde internetten yararlanmak isteyen on binlerce eve kapılarını açtı.
1.1 Pazar Vizyonu ve Hedefler
- Kullanıcı Sayısı Hedefi: 2000’de 4 milyon kullanıcıyı hedefleyerek Türkiye’yi Avrupa’nın 5. büyük internet pazarı yapmak.
- Teknik Altyapı: ULAKNET merkezli hat kiralama ve yerli modem üretimi projeleriyle maliyetleri düşürme stratejisi.
- Fiyat Politikası: Aylık düşük ücretli üyelik paketleriyle kullanıcı bağlılığını arttırma.
2. Babür Özden’in Yönetim Stratejisi
University of Texas mezunu Babür Özden, İxir’de “doğru zamanda, doğru pazarda” felsefesini benimsedi. Ekibini dinamik tutmak için hızlı karar almaya önem verdi, ancak bu bazen sık değişen kampanya koşulları ve fiyat rekabetinde tutarsızlığa yol açtı.
3. Ani Duraklama ve Çöküşün Temel Nedenleri
2001 Türkiye ekonomik krizi, İxir’in agresif büyüme planlarını sekteye uğrattı. Aşağıdaki üç etken bir araya gelince, sürdürülebilir bir iş modeli oluşturmak zorlaştı:
- Stratejik Hatalar: Fiyat ve paket değişikliklerinin sık yapılması, kullanıcı güvenini sarstı.
- Ekonomik Kriz: 2001 kriziyle birlikte yatırımcılar riskten kaçındı, nakit akışı tıkandı.
- Rekabet Baskısı: Turkcell Superonline gibi güçlü rakiplerin agresif indirim kampanyaları karşısında pozisyon kaybı yaşandı.
4. Babür Özden’in İxir Sonrası Rotası
İxir kapanışı sonrası Özden, kariyerine hız kesmeden devam etti:
- Superonline Kuruculuğu (1999): İxir öncesi adımlarından biri; Turkcell’e satıldı, sabit geniş bant pazarında lider konuma yükseldi.
- Doğuş Holding Yönetimi: İxir’den ayrıldıktan sonra Nisan 2001’de Doğuş bünyesinde dijital projeleri yönetti.
- Maana (2012–): Silikon Vadisi’nde yapay zekâ ve büyük veri alanında 80 milyon dolar yatırım alan girişimi, enerji ve lojistik sektörlerinde faaliyet gösteriyor.
- Mentorluk ve Girişim Destekleri: Berggi, Turkish Spark gibi programlarla göçmen girişimcilere mentorluk yaptı; Türkiye–ABD teknoloji köprüsünü güçlendirdi.
5. Analitik Bakış: Dersler ve Çıkarımlar
İxir’in kısa ömrü, girişimcilikte şu dersleri veriyor:
- Pazar Zamanlaması: Fırsatın büyüklüğünü doğru ölçeklendirmek şart.
- Finansal Dayanıklılık: Ekonomik şoklara karşı yedek akış mekanizmaları oluşturmak gereklidir.
- Adaptasyon Kabiliyeti: Babür Özden gibi başarıya ulaşan girişimciler, hatalardan öğrenip yeni projelere hızla yönelerek başarı grafiğini devam ettirir.
6. Türkiye Dijital Ekosistemine Etkisi
İxir, Türkiye’de internetin halkla buluşmasında katalizör rolü oynadı. “Ücretsiz internet” vaadi belki uzun süreli sürdürülemedi, ama kullanıcıların internete olan talebini hızla ortaya çıkardı. Bu talep, sabit geniş bant altyapısının yaygınlaşmasını ve mobil internet operatörlerinin AR-GE yatırımlarını hızlandırdı.
7. Geleceğe Bakış
Günümüzde Babür Özden, Maana ile uluslararası arenada adından söz ettiriyor. İxir’in anıları, yeni nesil girişimciler için hem ilham kaynağı hem de uyarıcı bir vaka çalışması. Türkiye internet ekosistemi, geçmişteki deneyimlerden ders çıkararak daha sağlam temeller atmaya devam ediyor.
Bir yanıt yazın