Türkiye, dünyanın en büyük bor rezervlerine sahip ülkesi. Bu nedenle “borla çalışan araba” fikri yıllardır halkın ve medyanın ilgisini çekiyor. Peki gerçekten bor madeninden yakıt üretip arabayı çalıştırmak mümkün mü?
Önce temel: Bor bir yakıt değil
Bor, tek başına yanarak enerji üreten bir yakıt değildir. Daha çok enerji taşıyıcısı olarak kullanılır. Yani enerjiyi başka bir yerden alır, depolar, sonra ihtiyaç duyulduğunda açığa çıkarır. Bu, suyun hidrojen kaynağı olarak kullanılmasıyla benzer bir mantıktır: enerji dışarıdan gelir, su veya bor sadece “aracı” olur.
Borhidritlerle hidrojen elde etme fikri
“Borhidrit” adı verilen bazı bileşikler (örneğin sodyum borhidrür – NaBH₄ veya amonyak boran – NH₃BH₃) suyla tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarabilir. Bu hidrojen daha sonra bir yakıt hücresinde elektriğe çevrilir ve araba bu elektrikle çalışır.
Basitçe:
NaBH₄ + 2H₂O → NaBO₂ + 4H₂
Yani bor bileşiği sudan hidrojen çıkarır, ama kendisi de harcanır. Ortaya çıkan NaBO₂ (sodyum metaborat) atığı yeniden kullanılabilir hale getirmek için yüksek enerji gerekir. Yani “sınırsız borlu araba” hayali burada tıkanır: enerji başka bir yerden gelmeden sistem devam edemez.
Neden doğrudan “borla çalışan araba” yok?
- Enerji verimsizliği: Bor bileşiklerinden tekrar yakıt üretmek çok enerji ister. Aynı elektriği doğrudan bataryaya koymak çok daha verimlidir.
- Maliyet: Borhidrit üretimi, kartuş değişimi ve geri dönüşümü pahalıdır.
- Güvenlik ve altyapı: Reaksiyonlar ısı üretir, kimyasal atık çıkarır, özel depolama gerektirir.
- Olgunluk: Henüz binek araç ölçeğinde uygulanabilir, ticari bir teknoloji haline gelmedi.
Yine de bor önemli
Bor, enerji teknolojilerinde dolaylı ama stratejik bir rol oynayabilir. Örneğin:
- Güneş panelleri ve cam sanayinde,
- Neodimyum mıknatıs ve batarya malzemelerinde,
- Uzay ve savunma sanayinde hafif ama dayanıklı bileşenlerde kullanılır.
Yani bor, “arabanın yakıtı” değil ama “teknolojinin altyapısı” olabilir.
Sonuç: Bor geleceğin yakıtı değil, taşıyıcısı
“Borla çalışan araba” fikri kulağa milli ve mucizevi gelebilir ama fizik ve ekonomi kuralları bunu desteklemiyor. Bor, enerji üretmez; sadece enerjiyi taşır. Bu enerjiyi üretmek için yine elektrik, güneş, rüzgar veya başka bir kaynak** gerekir.**
Türkiye için en gerçekçi yol, boru ham madde olarak değil, yüksek katma değerli sanayi ürünlerinde kullanmaktır.
Bir yanıt yazın